Türkiye’yi Harran
Üniversitesi’nin temsil ettiği, İtalya’danTuscia Üniversitesi, Tunus’dan Sfax Biyoteknoloji
Merkezi ve Cezayir’den Ferhat Abbas Üniversitesi ile Arides Bilimsel ve Teknik
Araştırma Merkezinin yer aldığı projede, Şanlıurfa ve Adıyaman’da ekimi yapılan
deneme alanlarının sulama ve kurak koşulları 3 yıl boyunca araştırıldı.
Yapılan çalışmalarla
makarnalık buğdayda küresel ısınma sonucu ortaya çıkan şiddetli kuraklığa
mukavim çeşit geliştirilmesi amaçlandı.
Adı geçen dört ülkeye
ait makarnalık buğday materyali ile İtalya tarafından geliştirilen makarnalık
buğday ve yabani akrabalarının melezlenmesinden elde edilen ve genetik seçimle
varlığı tespit edilen kuraklığa dayanıklı küçük akraba kromozom parçaları
taşıyan makarnalık buğday hatları denendi. Ayrıca yabani akrabalardan melezleme
yoluyla kromozom seti aktarılmış melezler de bu çalışmada yer aldı.
Bu yıl yapılan hasatla
proje sonuçlandı.
Adıyaman ve
Şanlıurfa’nın Koruklu lokasyonlarında üç yıl sürdürülen çalışmalar sonucunda 58
hatlı gözlem bahçesinde bulunan amphidiploidlerin kışlık yetişme tabiatlı
olması nedeniyle bölgeye uygun olmadıkları anlaşıldı. İlave sulanan ve yağışa
dayalı koşullarda 3 yıl iki lokasyonda Adıyaman ve Şanlıurfa –Koruklu’da ortak
27 hat ile yürütülen verim denemelerinde çeşitli tarımsal ve kalite özellikleri
ölçülmüş ve hem sulanan hem de yağışa dayalı koşullarda iyi performans gösteren
R5Hom+, R5Hom-, R112Hom+,R112 Hom- , Sümerli ve
Alatay çeşitleri ümitvar bulundu.
Çalışma sonunda denenen
yabani buğday melezlerinden elde edilen 2 saf hattın tescile teklif edilmesi
uygun bulundu. İtalyan orijinli hatlardan R5 Hom- ve R112 Hom- hatlarının
tescile teklif edilmesi kararlaştırıldı. Tescil edilmesi halinde bölge
çiftçilerinin hizmetine sunulacaktır.
Harran Üniversitesi
Ziraat Fakültesinin son dönemlerde ulusal ve uluslararası önemli projelere imza
attığını belirten Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Ali Çullu; “Fakültemizin
yapmış olduğu TUBİTAK ve Uluslararası çalışmalarımızla bölge çiftçilerimizin
faydasına yönelik önemli sonuçlar elde ediyoruz. Yakın gelecekte su
kaynaklarındaki azalma ve özellikle sulanmayan alanlarda kuraklığa dayanıklı
çeşitlerin ülke ekonomimizekazandırılması çok önem kazanmaktadır. Türkiye’nin
en kaliteli makarnalık buğdaylarının yetiştirildiği GAP bölgemizde Fakültemiz Öğretim
Üyesi Prof. Dr. İrfan Özberk hocamız, 30 yıldır buğday ıslahı konusunda önemli
çalışmalar yapıyor. Daha az su kullanabilen çeşitlerin geliştirilmesi, ülkede
ihtiyaç duyulacak yeterli buğdayın üretilmesi açısından kıymetli çalışmalara
imza atıyor. İrfan Hocamıza ve yurt dışındaki paydaşlarımıza bu önemli
çalışmalarından dolayı teşekkür ediyorum” diye konuştu.
BİHA