Şanlıurfa’da ikinci el otomobil sektöründe durgunluk
hâkim. Piyasadaki durgunluğun nedeninin, taşıt alacak vatandaşların krediye
erişiminde yaşadığı güçlük, döviz kuru ve akaryakıtta yaşanan artışın yanı sıra
sektörde "ayaklı galericiler" diye tabir edilen kişilerin de etkili olduğu
belirtiliyor. Şanlıurfa Oto Galericiler Sitesi esnafı ise, satışların
durmasının en büyük nedeninin krediye erişimde yaşanan zorluk olduğunu öne
sürüyor. İkinci el otomobil piyasasındaki yüksek fiyatlara hayat pahalılığı da
eklenince sektör durma noktasına geldi. Enflasyon oranlarındaki yükseklik,
döviz kuru ve akaryakıtta yaşanan artış ve halkın alım gücünün düşmesi
nedeniyle araç satışları düştü. Şanlıurfa Oto Galericiler Sitesi’nde de
hareketlilik yok denecek kadar az.
YÜKSEK FAİZLİ ARAÇ SATIŞI
Daha önceleri her gün çok sayıda araç alınıp satılan
sitede tam anlamıyla durgunluk hâkim. Bu durgunlukta vatandaşların krediye
erişiminde yaşadığı güçlük ve yetki belgesi, vergi kaydı olmadan internet
aracılığıyla araba alıp satan “ayaklı galericilerin” de etkisi var. Satışı
etkilenmeyen diğer bir kesim ise sermayesi olan galericiler. Bankaların krediyi
durdurmasını fırsat bilen bazı galericiler, yüksek faiz oranıyla düzenledikleri
senetlerle araç satışı yapmaya başladı.
ÖDEME GÜCÜ ZAYIF OLANLARA YÜKSEK FAİZ
Gazete İpekyol’a konuşan Şanlıurfa Oto Galericiler Sitesi
esnafı, “ayaklı galericiler” konusunda yetkililerden çözüm beklerken, taşıt
alacakların krediye erişimde güçlük yaşadıklarını söyleyerek bundan ötürü araç
satışlarının sınırlı kaldığını belirtti. Çoğu esnaf senetle satış yapmadığını
kaydederken, senetle satış yapan esnafın da varlığı bir gerçek. Faiz oranının
ise araç satın alacak kişinin ödeme gücüne göre değiştiği öne sürülüyor. Geri
ödemede sıkıntı yaşama ihtimali düşük olanlara daha düşük faizle satış yapılırken,
sıkıntı çıkarabilecek olan müşterilere daha yüksek oranla satış yapıldığı
öğrenildi.
BOZKURT: KREDİLERE ULAŞIMDA YAŞANAN ZORLUK SATIŞLARI KÖTÜ
ETKİLEDİ
Şanlıurfa Oto Galericiler Sitesi Kooperatifi Başkanı
Mehmet Yaşar Bozkurt, vergi ve akaryakıt zamlarından sonra araba satışları
olumsuz etkilendiğini belirtti.
Taşıt kredisine ulaşmanın zorlaştığını ve bu durumun
piyasalara durgunluk olarak yansıdığını ifade eden Bozkurt, şunları kaydetti:
“Galericilerde vade olayı uzun bir süredir kalkmış
durumdaydı, bankaların verdiği krediler kullanılıyordu. Ama gelinen noktada
alınan kararlarla birlikte krediler durduruldu. Bu durum galericilerden daha
çok müşterileri, alıcıları etkiledi. Yani vadeli bir şekilde araba almak
isteyen memurumuz ve işçilerimizin bu şekilde araç alma şansı kalmadı. Durum
böyle olunca esnafın işlerinde durgunluk oluştu. Senet ile satışlar pek olmaz
çünkü esnaf bugün sattığı aracı birkaç gün donra yerine koymaya zorlanıyor bu
nedenle çek senet ve vade ile satış yapan esnaf yok.”
“DENETİM EKSİKLİĞİ VAR, BU İŞİN KONTROL ALTINA ALINMASI
LAZIM”
Merdiven altı işletmeler için yetkililerden çözüm
beklediklerini söyleyen Bozkurt, konuşmasını şöyle sürdürdü:
Galericilere yönelik Dışişleri Bakanlığı tarafından
2018’de yayınlanan kararlarına göre bu işi yapanların belli bir ortamda belli
bir yerde yani sitelerde, şehir dışında, karayollarını etkilemeyecek, vatandaşı
rahatsız etmeyecek ortamlarda bu işi yapması gerekir. Bunun kararların
uygulanması lazım. Buna ek olarak noterlere verilmiş talimatlar var. Örneğin
bir vatandaş bir yılda üç araçtan fazla satış yapamaz, fakat bu kurallar henüz
uygulanmıyor. Bunlar uygulanırsa benim esnafımdan gerekli belgeler istenirse
daha iyi alışverişler olacak ticaretimiz daha da güzelleşecek. Denetim
eksikliği var, bu işin kontrol altına alınması lazım.
BUZLUCAN: 15-20 GÜNDÜR İŞLER DURGUN
Esnaf Harun Buzlucan ise, akaryakıt ve döviz kurunda
yaşanan artış sebebiyle işlerin durma noktasına geldiğini ifade ederek, şöyle
konuştu:
Akaryakıt zammı, vergi zammı yaklaşık 15-20 gündür işler
durgun. Araba satışları tek tük yok denecek kadar az ama fiyatlar pahalı. Şuan
biz yapmıyoruz, şuan için zor zaten. Senetle borçla araba satan esnaf mümkün
değil kazanamaz çünkü sattığını geri alamıyor, nasıl senetle satacak? Krediler
de yükseldi, eskiden krediden dolayı biraz alışveriş oluyordu vatandaş krediye
başvuruyordu. Şuan krediler de yüksek olunca alışveriş yok. Senet satışı 5-10
sene önce vardı, 2020’den sonra senet satışları ağırlaştı. Müşterinin isteğine
göre eskiden 3 ay 6 ay 1 yıl verebiliyorduk.
“VERGİ YOK, DENETİM YOK ARTIK BU İŞE BİR DUR DEMEK GEREK”
“Arabaların böyle yükselmesinin sebebi herkesin bu işi
yapıyor olması.” diyen Buzlucan, “Sıkıntı pahalılık, bizim hükümetten
beklentimiz herkes bu işi yapıyor merdivenaltı, berberi, hocası hepsi bu işi
yapıyor. Eskiden noterde satış belgesi, yeterlilik belgesi isteniyordu onu şuan
kaldırdılar. Aldığımız belgeler hiçbir işe yaramıyor artık. Sözde ‘200 metreden
aşağı kapalı alanı olmayan galeri açamaz’ şuan cadde başında adamlar galeri
açmış. Vergi yok, denetim yok artık bu işe bir dur demek gerek.” şeklinde
konuştu.
AHMET HAKKI AK – MUSTAFA EKİNCİ – BİHA/ ÖZEL HABER