ŞANLIURFA –El emeği halılar
sanayinin gelişmesiyle artık pek tercih edilmiyor. Vatandaşlar artık fabrikasyon
halıları daha çok talep etmeye başladı.
Şanlıurfa’da bulunan Osmanlı
döneminden kalma tarihi kapalı çarşıdaki halıcılar (sipahi) pazarında da eski
dönemlerdeki hareketlilik neredeyse yok. Bir zamanlar Türkiye'nin her
tarafından gelen el işlerinin satıldığı pazar eski özelliğini kaybetmiş
durumda. Sanayileşmeyle birlikte el işi ürünler ve halılar da artık tarihe
karışma sürecine girmiş durumda.
Zamanında çokça satılan keçe,
Isparta halısı, demirci halısı, Malatya halısı artık pek yok.
Çarşıda en pahalı olan
Adıyaman’ın Çelikhan ilçesinde üretilen kaba halıların çifti 30 bin liraya
kadar çıkabiliyor.
YILDIZ: EL İŞİ HALILARI
ARTIK BİTMEK ÜZERE
Bölgede yaşanan savaşların etkisiyle çarşının eski günlerini mumla aradığını
söyleyen Sipahi Pazarı Esnaf Başkanı Ramazan Yıldız, “Suriye ve Irak
savaşlarından önce bu çarşı bir fabrika gibiydi. Burada kamyonlar mal giriş
çıkışı yapılırdı. Maalesef yaşanan savaşlar nedeniyle burası bitme noktasına
geldi. Artık bu çarşıda ticaret yüzde 90 azalmıştır. Elinde sermayesi olan
esnaf az çok idaresini yapabiliyor. Elinde sermayesi olmayan ise haftada veya
ayda bir ancak bir halı satabiliyor” dedi.
Adıyaman’ın Çelikhan
halılarının meşhur olduğunu ifade eden Yıldız, “Bunlar kaba halılardır. Köy
odalarında genellikle kullanılır. Çifti ortalama 25-30 bin lira arasında
değişiyor. Eski sina halılarının çifti de 20-30 bin lira arasında. Bu halılar da
artık bitme noktasına geldi. Hem üretim hem de bu halılara talep yok. Yeni
halılar artık pek yapılmıyor. Eski halılarda piyasada çok nadir bulunur” diye
konuştu.
ŞANSAL: HER ESNAF PAHALI
HALILARI ALIP SATAMIYOR
İki nesildir çarşıda esnaflık yapan Necdet Şansal el emeği pahalı halılara
sanayinin gelişmesi nedeniyle ilginin azaldığını söyledi. Çarşıdaki
çeşitliliğin kalmadığını belirten Şansal, şunları kaydetti:
“Yıllardır bu çarşıdayım.
Babamızdan kalma yerdir. Biz de ikinci nesil olarak buradayız. Eski dönemle
şimdiki dönem arasında çok fark var. Eskiden çok çeşitli el işi ürünler bulunurdu,
yapılırdı. Bu dönemde sanayinin gelişmesiyle birlikte el işleri tarihe karıştı
diyebiliriz. Bu çarşı Osmanlı Devleti döneminde yapılmıştır. Çarşının yaklaşık
500 yıllık bir tarihi vardır. Burası daha önceleri Şanlıurfa’da en çok iş yapan
çarşı iken şimdi en az iş yapan çarşı oldu. Bunun nedeni sanayi halılarının
piyasada çok olmasından kaynaklanıyor. El işi halılar emek işidir. Bir halıyı
yapmak zahmetli bir uğraştır.”
Adıyaman’ın kaba halısı diye
tabir edilen halıların 25-30 bin lira civarında satıldığı bilgisini veren
Şansal, çarşıdaki her esnafın bu halılı alıp satmaya gücü yetmediğini
vurguladı. Şansal, “Herkes bu halıyı alıp satamıyor. Burada bu halıları ancak
3-5 esnaf alıp satabiliyor. Pahalı bir halı olduğu için sürekli satılan bir
halı değil. Bir esnaf 25 bin liraya sattığı halıdan çok cüzi miktarda kazanç
elde edebiliyor. Bu kaba halıların çifti 70-80 kilo ağırlığında. Bu halıları
üretenlere de çok fazla bir kar bırakmıyor” ifadelerini kullandı.
Esnaf Şansal, Şanlıurfa
Valiliği ve belediyelere çağrıda bulunarak, “Bu çarşıyı eski işi yapma durumuna
getirmek için bize yardımcı olmalarını talep ediyorum” dedi.
ÖZEL HABER / BİHA